Systematiek van Nederlandse zoetwater bryzoën

English
Introductie
Deze pagina beschrijft de systematiek van de zoetwater bryozoën en is grotendeels ontleend aan [Ryland] en [Mundy].
Verderop op deze pagina worden ook de verschillende klassen en genera in meer detail
beschreven.
Zie het overzicht van alle
synoniemen om snel een soort bij een synoniem op te kunnen zoeken (gebruik de zoekfunctie van de browser (CTRL-F).
Van de drie klassen in het phylum Bryozoa komen er twee (deels) in zoet water voor:
- De Gymnolaemata (deels)
- De Phylactolaemata (volledig)
De klasse Gymnolaemata omvat, in zoet/brak water, de volgende genera:
- Paludicella (zoet)
- Victorella (brak)
De klasse Phylactolaemata omvat de volgende genera:
- Cristatella
- Fredericella
- Lophopodella
- Lophopus
- Pectinatella
- Plumatella
Volgens [Mundy] pagina 13 zijn de volgende bryozoën in (Noord-West) Europa te vinden. Daarnaast is er recent nog een nieuwe soort beschreven (P. geimermassardi).
Klasse |
Familie |
Genus |
Soort |
Beschreven door |
Gymnolaemata |
Ctenostomata |
Paludicella |
P. articulata |
Ehrenberg 1831 |
Gymnolaemata |
Ctenostomata |
Victorella |
V. pavida |
Savilli Kent 1870 |
Phylactolaemata |
Cristatellidae |
Cristatella |
C. mucedo |
Cuvier 1798 |
Phylactolaemata |
Fredericellidae |
Fredericella |
F. sultana |
Blumenbach 1779 |
Phylactolaemata |
Lophopodiae |
Lophopus |
L. crystallinus |
Pallas 1768 |
Phylactolaemata |
Lophopodiae |
Pectinatella |
P. magnifica |
Leidy 1851 |
Phylactolaemata |
Plumatellidae |
Hyalinella |
H. punctata |
Hannock 1850 |
Phylactolaemata |
Plumatellidae |
Plumatella |
P. casmiana |
Oka 1907 |
Phylactolaemata |
Plumatellidae |
Plumatella |
P. emarginata |
Allman 1844 |
Phylactolaemata |
Plumatellidae |
Plumatella |
P. fruticosa |
Allman 1844 |
Phylactolaemata |
Plumatellidae |
Plumatella |
P. fungosa |
Pallas 1768 |
Phylactolaemata |
Plumatellidae |
Plumatella |
P. geimermassardi |
Wood & Okamura 2004 |
Phylactolaemata |
Plumatellidae |
Plumatella |
P. repens |
Linnaeus 1758 |
Detail beschrijving van klassen en ordes
Klasse Gymnolaemata
Voor de Gymnolaemata in zijn algemeen geldt dat:
- Zooiden cylindrisch of compact zijn
- De lophophoor (vrijwel) cirkelvormig is
- Er géén epistome is
- De lichaamswand bestaat uit verschillende weefsels, zonder spierweefsel
- De lichaamswand soms gecalcificeerd is (niet in zoet/brakwater soorten)
- Het mechanisme voor uitstulpen van de lophophoor afhankelijk is van deformatie van de lichaamswand door spieren
- Het coelom van iedere zooide gescheiden is van alle andere door een schot (spetum) of een dubbele wand
- Nieuwe zooiden geproduceerd worden door (vaak vlak naast elkaar liggende) vertakkende series achter groeipunten door de vorming van nieuwe septa
- Cystide vorming gaat vooraf aan polypide vorming
- Er grote hoeveelheden spermatozoa ontstaan
- Zooiden polymorf zijn (marine soorten)
Klasse Phylacolaemata
Voor de Phylacolaemata in zijn algemeen geldt dat:
- Zooiden in hoofdvorm cylindrisch zijn
- De lophophore, en dus de tentakelkrans, hoefijzervormig is
- De tentakelkrans dubbel is, waarbij de binnenste tentakels korter zijn dan de buitenste
- De mond geplaatst is in de bocht van de hoefijzervormige lophophoor (in het korte deel van de U)
- Er een epistome is
- De lichaamwand spierweefsel bevat
- het mechanisme voor uitstulpen van de lophophoor afhankelijk is van de circulaire spieren in de lichaamswand
- Er géén verkalking van de wand optreed
- Het coelom continu (open verbonden) is tussen de zooiden
- Nieuwe zooiden ontstaan door eerst de polypide (niet-lophophoor structuur) te repliceren
- De cystiden differentiëren nadat de polypiden ontstaan zijn
- Er grote hoeveelheden spermatozoën ontstaan
- Er statoblasten gevormd worden
Orde Ctenostomata
Speciaal de orde Ctenostomata (ktenos = kam, stoma = mond) is voor zoetwater relevant. Hiervoor geldt dat:
- Er een sub-orde Carnosa is
- De zooiden cylindrisch tot afgeplat zijn
- De wanden membraanachtig tot gelatineus zijn, niet verkalkt
- De opening (vrijwel) aan het einde van de polypide staat
- de opening vaak afgesloten wordt door een kraag
sub-orde Carnosa
Voor de sub-orde Carnosa is interessant dat:
- De primaire zooide door knopvorming volwaardige 'dochter' zooiden vormt (in zee levende soorten soms anders)
- De zooiden afgeplat zijn en 'adherent' en niet op een stolon staan
- Als twee kolonies elkaar al groeiend tegen komen dan
- groeien ze niet samen
- groeien ze niet over elkaar heen (wat ze wel met andere 'obstakels' zouden doen)
- Als twee lobben van één kolonie elkaar al groeiend tegenkomen dan smelten ze samen